Murowany Zamek Lubelski został wzniesiony na tutejszym wzgórzu w XIV wieku, podobnie jak większość polskich twierdz z tego okresu – z inicjatywy króla Kazimierza Wielkiego. W późniejszych latach, w grodzie leżącym w połowie drogi między Krakowem a Wilnem, często rezydowali Jagiellonowie. Wychowywali się tu między innymi synowie Kazimierza Jagiellończyka (pod czujnym okiem Jana Długosza). W 1520 roku król Zygmunt Stary zarządził przebudowę gotyckiej warowni, tak by prezentowała styl renesansowy. W tych murach obradował w 1569 roku sejm, którego uchwałą było podpisanie aktu unii realnej z Litwą. W czasie burzliwego dla Rzeczypospolitej wieku XVII, Zamek Lubelski był siedzibą Jana Kazimierza, który planował tu manewry wojenne. W tym samym stuleciu twierdza trafiała w ręce najeźdźców: Szwedów, Węgrów i Rosjan. Została wtedy niemal doszczętnie zniszczona. Po kolejnej odbudowie, do Zamku dołączono także nieduży gmach, mający pełnić funkcję więzienia. Z czasem sama twierdza zaczęła pełnić taką rolę (przetrzymywano tu zwłaszcza więźniów politycznych) i trwało to przez niemal 130 lat, choć zmieniali się gospodarze budowli. Od czasów powstania listopadowego do I wojny światowej było to więzienie carskie, a do połowy XX wieku urzędowali tu naziści i sowieci. Od 1957 roku Zamek jest główną siedzibą Muzeum Lubelskiego.
Historia Zamku Królewskiego w Lublinie
